Kaszubska truskawka

Truskawka kaszubska czyli “kaszëbskô malëna” produkowana jest na obszarze powiatu kartuskiego, powiatu kościerskiego, powiatu bytowskiego oraz gminy Przywidz, Wejherowo, Luzino, Szemud, Linia, Łęczyce oraz Cewice.

Truskawka jest słodka w smaku. Posiada specyficzny intensywny, przyjemny aromat. Większy poziom cukru w owocach niż w uprawianych w innych regionach spowodowany jest warunkami dojrzewania truskawki kaszubskiej. Wpływ ma na to specyficzny mikroklimat Pojezierza Kaszubskiego, w szczególności występujące tu chłodne noce i upalne dni.

Co roku na Złotej Górze niedaleko Brodnicy Górnej, z okazji truskawkowych żniw, gospodarze powiatu kartuskiego organizują wielki festyn zwany truskawkobraniem.

Żurawina

Żurawina to krzewinka występująca głównie na północy kraju, najczęściej na kaszubskich terenach podmokłych i bagnach. Owoce dojrzewają w lecie, jednak utrzymują się na pędach nawet do wiosny. Żurawina ceniona jest za wysoką wartość witaminy C, a ze względu na swoje właściwości lecznicze stosowana była w medycynie ludowej jako lekarstwo na przeziębienie, koklusz i gościec.

Żurawina z Kaszub ucierana na surowo w marcu 2014 roku została wpisana na krajową listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. O jej wpisanie na ministerialną listę wnioskowała pani Halina Rogińska, prezes Kaszubskiego Stowarzyszenia Agroturystycznego “Kościerska Chata“. W rodzinie pani Haliny żurawina wykorzystywana jest od dawna, a recepturę ucierania zaczerpnęła od swojej babci.

Pulki kaszubskie

Pulki czyli ziemniaki ugotowane w mundurkach, nazywane po kaszubsku pulkami, podane ze śledziem są do tej pory daniem postnym serwowanym również w piątki. Pulki często wrzucało się do rozżarzonego ogniska i wyciągało jak był już gotowe.

Smalec ze skwarkami

W każdym domu kaszubskim smalec był podstawą zapasów spożywczych. Wytapiano go ze świeżej słoniny przy okazji świniobicia. Drobniutko pokrojoną słoninę wytapiano w rondlu na niewielkim ogniu . Następnie w odpowiednim momencie należało dodać posiekaną cebulę oraz według uznania kilka ząbków czosnku. Kiedy skwarki nabrały złotego koloru, garnek zdejmowano z ognia, dodawano majeranek, sól i pieprz. Przelewano smalec do naczyń, ustawiano w chłodzie do wystudzenia, od czasu do czasu mieszano, aby skwarki nie opadły na dno.

Kaszubski Zylc

Zylc to rodzaj specjalnej kaszubskiej galarety z nóżek. Jest prostym daniem i sposobem na wykorzystanie głowizny, nóżek i podgardla. Składniki sieka się drobniutko lub przepuszcza przez maszynkę, a na koniec zakwasza octem. Zylc spożywany jest na zimno, najczęściej jako zakąska do piwa lub wódki.

Kaszanka po kaszubsku

Kaszanka, czyli „krwawa kiełbasa”. Aby ją przygotować najpierw należało ugotować skórki ze słoniny, serce i płuca wieprzowe. Następnie wszystko mielono, mieszano z ugotowaną kaszą oraz krwią i przyprawiano solą, pieprzem i majerankiem. Przygotowaną w ten sposób masą napełniano grube jelita wieprzowe, dokładnie zaszywano i gotowano.

Kiełbasa kaszubska jałówiecka

Receptura  przygotowywania kiełbasy kaszubskiej jałówieckiej zachowała się w zeszycie z notatkami kulinarnymi z 1972 r. Kiełbasa ta wykonywana jest z mięsa wieprzowego i cielęciny, czasem wołowiny. Mięso przez 12 godzin pekluje się w tzw. lace, czyli solance. Następnie  krojone było na małe kawałki specjalnymi tasakami, a obecnie częściej mielone jest w ręcznej maszynce przez grube sito. Do rozdrobnionego mięsa dodawane są przyprawy, w tym sól, czosnek, majeranek, gałka muszkatołowa, pieprz i odrobina cukru. Dobrze wymieszany mięsny farsz wyciskany jest do wieprzowych jelit. Tak przygotowaną kiełbasę, podwieszoną na drążkach, obsusza się kilka dni w ciepłym, suchym i przewiewnym miejscu. Następnie odbywa się, trwający około 3-4 dni, proces wędzenia zimnym dymem. Do wędzenia stosowane jest drewno olchowe i jałowiec. Po uwędzeniu “jałówiecka” przechowywana jest w przewiewnym suchym miejscu, np. w spiżarni czy na strychu. Kiełbasa jest soczysta i delikatna, ponadto odznacza się dużą trwałością, może być przechowywana nawet 3-4 miesiące. Wysokogatunkowe mięso, odpowiednio dobrane proporcje przypraw i wędzenie w jałowcowo-olchowym dymie zapewniają jej charakterystyczny, ceniony zapach i smak.

Miód kaszubski

Miód z Kaszub ma barwę od jasnożółtej do brązowozielonej. Jego smak jest słodki z gorzkawą nutą, o silnym specyficznym aromacie roślin występujących na terenie Kaszub.
Na wyjątkowe cechy miodu kaszubskiego ma wpływ wiele czynników, między innymi jest to ukształtowanie terenu oraz klimat i roślinność tu występująca. Do produkcji miodu Kaszubskiego wykorzystuje się pszczołę miodną – Apis mellifera.
Pozyskiwany miód spożywany jest w formie miodu w plastrze, patoki i krupca. Taki miód jest naturalnym, zdrowym, tradycyjnym produktem oferowanym przez pszczelarzy posiadających pasieki na terenie Kaszub.

Herbata z lipy i bzu czarnego z miodem lipowym

Kwiaty lipy i bzu czarnego zbiera się w lipcu, następnie suszy w zadaszonym miejscu o odpowiedniej wilgotności powietrza oraz przechowuje się w specjalnych płóciennych workach. Aby otrzymać wartościowy napar, susz zaparza się w porcelanowym dzbanku przez ok. pół godziny, a następnie dosładza miodem lipowym. Połączenie kwiatów lipy, czarnego bzu i miodu działa bardzo silnie i skutecznie przy leczeniu przeziębień oraz wzmacnia organizm w okresie jesienno-zimowym, a także chroni przed infekcjami górnych dróg oddechowych.
Herbata z lipy i bzu czarnego z miodem lipowym jest wpisana na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz jest wytwarzana w miejscowości Lipy w gminie Stara Kiszewa.

Kaszubska nalewka bursztynowa

Bursztyn, zwany również jantarem, to kopalna żywica drzew iglastych z okresu trzeciorzędu. Barwa bursztynu jest głównie żółta, niekiedy może zawierać zatopione owady i szczątki roślin. Bursztyn jest charakterystyczny dla wybrzeża Morza Bałtyckiego, w województwie pomorskim występuje w okolicach Zatoki Gdańskiej, Mierzei Wiślanej oraz u nasady Helu.
Bursztyn posiada znane i cenione właściwości lecznicze. Nalewka z wykorzystaniem bursztynu cieszyła się uznaniem i zalecana była na wiele dolegliwości. Modyfikacja polega jedynie na dodaniu do nalewki mocnej herbaty lipowej i miodu lipowego, co wzmacnia właściwości lecznicze tego trunku.
Właściwości przeciwgrypowe wykazuje mieszanina herbaty z 3 kroplami nalewki bursztynowej, zaś nacieranie nalewką pleców obniża temperaturę i przynosi ulgę chorym na zapalenie płuc i oskrzeli. Cierpiący na osłabienie mięśnia sercowego, arytmię, bóle głowy również mogą nacierać ciało nalewką bursztynową lub kawałkiem bursztynu, a jedna kropla nalewki bursztynowej wtarta w nadgarstek orzeźwia i poprawia samopoczucie.

Piwo regionalne z Kościerzyny

W Kościerzynie w miejscu z ponad 150-letnią historią została wznowiona produkcja regionalnego piwa. Doświadczenie i tradycja w połączeniu z pasją piwowara oraz najlepszym sprzętem, zaowocowały niepowtarzalną jakością. Piwo w browarze jest niefiltrowane i niepasteryzowane oraz nie jest w żaden sposób utrwalane chemicznie, czy fizycznie. Do jego produkcji wykorzystywana jest woda z własnego ujęcia oraz najlepsze słody i chmiel dostępne na rynku polskim i zagranicznym. W mieście obecnie funkcjonuje duży browar, produkujący kościerskie piwo na większą skalę, oraz minibrowar połączony z hotelem, restauracją, pizzerią, pubem i galerią handlową. W sprzedaży oferowanych jest kilka rodzajów złotego trunku: Lager, Pszeniczne, Ciemna 10, Red Lager, American Ipa, India Pale Ale, Feelemon oraz Pils, a dodatkowo są ważone piwa okolicznościowe np. Kościerski Mikołaj, czy Żurawinowe z okazji Festiwalu Żurawiny.

Gruszka „Gdańczonka”

Gruszkę „Gdańczonkę” przygotowuje się z dodatkiem octu i cukru oraz poddaje pasteryzacji. Podaje się ją jako dodatek do wszelkich mięs. W 2007 roku Koło Gospodyń Wiejskich z Górek w gminie Karsin brało udział w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” w Sztumie i tam otrzymało pierwsze miejsce za „Gruszkę gdańczonkę w occie” w kategorii produkt roślinny. Przepis znalazła w starym zeszycie jedna z członkiń koła. W tym samym konkursie w 2008 i 2009 roku gruszka była nominowana do „Perły” – najwyższego odznaczenia, jakie może otrzymać produkt. „Perłę” otrzymała w 2010 roku w Poznaniu. W 2008 r. dofinansowanie z „Agro-Smaku” pozwoliło na przeprowadzenie badań dendrologicznych. W Górkach jest obecnie 26 sześćdziesięcioletnich grusz. Przeprowadzono też badania w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach, po których okazało się, że gruszy „Gdańczonki” nie ma w rejestrze odmian. Stwierdzono jednak, że jest to rzadka lokalna odmiana średniej wielkości, a jej owoce są bardzo słodkie, soczyste, idealnie nadające się na przetwory.

Sielawa wędzona

Sielawa, po kaszubsku morënka, to gatunek ryby, który można spotkać w kaszubskich jeziorach. Najczęściej łowi się je na głębokich wodach, dlatego słynie z nich Jezioro Wdzydze. Sielawy wyglądają jak szproty. Po złowieniu ryba jest oczyszczana, następnie zaprawiana, czyli umieszczana w solance, bądź tylko solona. Po tym sielawę należy podsuszyć, nawlec na haczyki lub drut i uwędzić w dymie z drewna bukowego lub olchowego. Zarówno dawniej jak i obecnie jadano sielawę nie tylko wędzoną, ale także smażoną.